“Met één druk op de knop alle informatie over een patiënt”
Joep Veraart over databeschikbaarheid, de BgZ specialistische zorg en de samenwerking tussen artsen, leveranciers en Nictiz
De gezondheidszorg heeft behoefte aan databeschikbaarheid. Voor de juiste kwaliteit van zorg en een verminderde registratielast voor het zorgpersoneel. Dat was de insteek van NicTALK-aflevering 3 van seizoen 2 die vorig jaar in mei werd gepubliceerd. Oud-dermatoloog en -CMIO Joep Veraart sprak toen over de ontwikkelingen op dit gebied en het antwoord op de vraag: waar moeten we naartoe?
Sinds mei vorig jaar kunnen we op het gebied van databeschikbaarheid nieuwe ontwikkelingen constateren. De doelen zijn echter onveranderd. Joep legt uit: “Met één druk op de knop direct alle informatie krijgen van een patiënt, zodat je als arts meteen weet: wat heeft die patiënt eerder meegemaakt? Wat zijn de eerdere diagnoses? Waarvoor is hij onder behandeling? Wat is de medicatie? Zijn er allergieën? Is er (aanvullende) informatie van de huisarts? Dat is uiteindelijk nog steeds waar we naartoe willen.”
“Want als arts worden we nog steeds geconfronteerd met patiënten op de SEH, van wie de hevig geëmotioneerde familieleden wel weten te melden dat de patiënt elders in Nederland behandeld wordt door een cardioloog, maar geen idee hebben waarvoor. Laat staan welke medicatie hij gebruikt. Dat is dagelijkse kost op de SEH ‘s en waardoor je moet gaan bellen en hopen dat je de juiste mensen aan de lijn krijgt”
Designathons
Om ‘die druk op de knop’ te realiseren moet een solide infrastructuur worden neergezet. Daarnaast moeten worden gewerkt aan vertrouwen in het stelsel, aan het beheer van het gezondheidsinformatiestelsel, maar ook aan ‘eenheid van taal’. Joep: “Als artsen hebben we de laatste maanden bekeken wat wij voor laatstgenoemde onderwerp kunnen betekenen. Neem bijvoorbeeld een diagnose. Een huisarts gebruikt daarin net wat andere termen dan artsen in het ziekenhuis. Ze noemen het soms zelfs anders: episodelijst voor een huisarts en voorgeschiedenislijst of probleemlijst in ziekenhuizen. Dat hebben we binnen de zib-transitie opgepakt. Samen met een huisarts, medisch specialisten en Nictiz hebben we geïnventariseerd wat je als huisarts vastlegt, waar je behoefte aan hebt en wat de eisen zijn ten aanzien van het systeem (specifiek voor wat betreft de diagnose). En voor de medisch specialisten: wat zou je van de huisarts willen ontvangen? In daarop volgende sessies hebben we de inhoud vastgesteld en die uitgewerkt in een aantal prototypes waar collega-artsen heel enthousiast over waren.” Men heeft besloten om nu ook de verrichtingen daarin te gaan meenemen. Dit omdat het voor een arts ook belangrijk is te weten welke operaties zijn uitgevoerd.
Daarnaast is Nictiz gestart met de zogenaamde Designathons: werksessies met The whole system in the room. Denk aan zorgverleners, leveranciers en mensen van Nictiz. Vanuit hun eigen achtergrond levert iedereen een bijdrage aan de creatie van een zorginformatiesysteem dat voor iedereen werkt. Joep specificeert: “Als artsen stellen we functionele eisen en behoeften op. Te beginnen met allergie, de behandelrelatie en recent ook de diagnose en verrichtingen. Hoe moeten de EPD’s de artsen ondersteunen bij registratie, uitwisseling en overnamen? Vervolgens praten we met de leveranciers over de huidige situatie (ist) en waar we naartoe willen (soll). Zo willen we bereiken dat in eerste instantie ziekenhuizen deze gezondheidsgegevens (beter) kunnen uitwisselen.”
“Je merkt echt dat die artsen steeds meer betrokken zijn en steeds meer het nut inzien van wat we doen. Ook ziet iedereen in dat we dit met elkaar moeten doen. Toch zal het uitwisselen en delen van BgZ medisch specialistische zorg voorlopig nog echt push zijn: je stelt een vraag voor informatie en vervolgens duwt het andere ziekenhuis die informatie naar jou toe. Maar we willen dus toe naar die ‘knop’ waarmee je direct je informatie beschikbaar kan krijgen. Van alle zorginstellingen waar de patiënt eerder onder behandeling was in Nederland en op den duur ook in Europa. Onder voorbehoud dat je daartoe bevoegd bent en de patiënt daarvoor akkoord heeft gegeven. Daarvoor hebben we nu een flink aantal goede stappen gezet.”
Het doel van alle inspanningen is: registratielast verminderen en de kwaliteit van zorg behouden in toekomst.
Meer kwaliteit van zorg, minder registratielast
Het doel van alle inspanningen is: registratielast verminderen en de kwaliteit van zorg behouden in toekomst. Joep legt uit: “Iedereen weet dat er een nijpend tekort aan verpleegkundigen is. Dat gaan we nooit meer alleen oplossen met meer mensen, maar een oplossing is wél noodzakelijk. Die zit hem in hun werkzaamheden: verpleegkundigen moeten ontzettend veel informatie overtypen. Administratiewerk dat heel veel tijd kost. Hetzelfde geldt voor artsen. Uit een enquête onder ruim 3000 artsen bleek dat zij bijna 40% van hun tijd kwijt zijn aan registratie. Dus elke medisch specialist is twee op de vijf werkdagen kwijt aan registratiewerk. Dat is inefficiënt en ontzettend duur.”
Dan over het behouden van kwaliteit van zorg in de toekomst: “We moeten dat ook zoeken in slimme oplossingen. Patiënten kijken nog steeds op als de arts in het ziekenhuis niet in het systeem van hun huisarts kan kijken. Dit nemen we allemaal mee in de designathons, waarmee we stappen nemen naar een betere beschikbaarheid van deze data.”
BgZ specialistische zorg: the devil is in the details
Een belangrijke stap is het operationeel krijgen van de uitwisseling van de BgZ specialistische zorg. Joep daarover: “We zijn al een hele tijd bezig om de gehele BGZ uit te wisselen. Dat zijn 28 onderwerpen (zibs). Als medisch specialisten zeggen we echter: die hebben we niet alle 28 even dringend nodig, maar vooral een selectie van zeven. Allen met een grote toegevoegde waarde voor de zorg: patiënt, medicatie, diagnose, verrichting, labuitslagen, behandelaanwijzingen en allergie. Vooral die informatie wil je hebben op de SEH. Op verzoek van VWS hebben Nictiz, de verschillende koepels, FMS, NFU, huisartsen, de Patiëntenfederatie, Langdurige Zorg en GGZ criteria opgesteld op basis waarvan je kunt zeggen: dit zijn de zeven onderdelen van de BgZ die we nodig hebben. Die criteria zijn onder andere goede zorg, capaciteitsverhoging, kostenbesparing, regie, patiënt en praktische uitvoerbaarheid. Vervolgens zijn de verschillende onderdelen uit de BgZ en IZA tegen deze criteria aangehouden. Dat resulteerde in een kernset van negen onderwerpen, de eerder genoemde zeven plus Medicatieovergevoeligheid (in ontwikkeling) en Beelden (en verslagen). Een aanzienlijk minder brede scope dus. Met die prioritering moet het sneller lukken om deze uitwisseling operationeel te krijgen.”
De genoemde negen onderwerpen zijn in veel gevallen onderdeel van de informatiestandaarden en die geven daar telkens net een andere draai aan. Bij Geboortezorg beïnvloeden gynaecologen die inhoud en bij Acute Zorg weer andere artsen. Joep legt uit: “The devil is in the details, zeker bij het uitwisselen van gezondheidsgegevens. Doordat die inhoud er per informatiestandaard net even anders uitziet, bemoeilijkt dat de uitwisseling. Als we toe willen naar één basis (BgZ-)kernset, kunnen we misschien beter naar de Europese Patiënt Summery kijken. In de belangrijke verplichte onderdelen daarvan zitten al die eerdergenoemde negen onderwerpen. Bovendien is de kans groot dat het gebruik daarvan uiteindelijk wettelijk verplicht wordt, dus dan kun je dat beter voor zijn. Niet dat we nu de standaarden moeten loslaten, zeker niet, maar het is beter als hun basis hetzelfde is.”
Onze expert
