Nictiz en Europa: databeschikbaarheid stimuleren met de EHDS
In april 2024 zette de EU een belangrijke stap in uitwisseling en databeschikbaarheid van gezondheidsgegevens binnen Europa. Het Europees Parlement stemde toen in met politiek akkoord over de European Health Data Space (EHDS) Verordening. Nictiz speelt meerdere belangrijke rollen in de Europese samenwerking rondom de EHDS, die later dit jaar zeer waarschijnlijk volledig wordt bekrachtigd. Onze betrokkenheid bij diverse internationale initiatieven toont onze inzet om uitwisseling van gezondheidsinformatie met andere EU-lidstaten nog meer te faciliteren en te optimaliseren. Hier volgt een terugblik op onze rol en bijdragen aan verschillende internationale projecten en standaardisatie-inspanningen in 2023.
Voorbereidingen voor digitaal beschikbaar stellen van zorggegevens binnen Europa: uitbreiden van de Europese Patiëntsamenvatting
Met de inwerkingtreding van de Wegiz sinds 1 juli 2023 zette Nederland eerder al een belangrijke stap in digitale voorziening van gezondheidsgegevens. Deze wet, die bepaalde digitale gegevensuitwisselingen tussen zorgverleners verplicht stelt, is een nationale voorloper op de bredere EHDS-initiatieven. Door bij te dragen aan de synchronisatie van Nederlandse uitwisselingsstandaarden met die van de EHDS, speelt Nictiz een belangrijke rol in het faciliteren van de internationale interoperabiliteit van gezondheidsgegevens. Zo werken we toe naar beschikbare gezondheidsgegevens voor zowel zorgverlener als burger wanneer die laatste zorg nodig heeft en zich in een ander EU-land bevindt dan waar hij woont.
Sinds 2022 is er in Nederland een National Contact Point for eHealth, in beheer bij het CIBG. Dit is een belangrijke voorwaarde om gegevens met andere EU-landen te kunnen uitwisselen. In 2023 heeft Nictiz samen met het ministerie van VWS, ICTU, VZVZ, NHG en CIBG gewerkt aan de programma-opzet voor het kunnen versturen van een Europese patiëntsamenvatting (EPS) van een Nederlandse burger die tijdens zijn verblijf in een ander EU-Land zorg nodig heeft. Dit is een nieuwe dienst, naast het kunnen ontvangen van een EPS van een Europese burger die in Nederland zorg nodig heeft.
Door het uitvoeren van fit-gap-analyses tussen Europese Guidelines en Nederlandse Informatie-standaarden en processen verkrijgen we inzicht in overeenstemming en verschillen tussen de Nederlandse en Europese vereisten. Hiermee kan Nictiz voortdurend evalueren en waar mogelijk bijsturen, zodat de nationale en Europese zorgsystemen zo goed mogelijk op elkaar zullen zijn afgestemd. Door actief bij te dragen aan de ontwikkeling van Europese specificaties en de Nederlandse belangen in Europese werkgroepen te vertegenwoordigen, zorgt Nictiz ervoor dat de overgang naar een digitale en interoperabele gezondheidszorg zowel binnen Nederland als over de Europese grenzen heen soepel verloopt.
Door samen te werken met Europese partners, draagt Nictiz bij aan de ontwikkeling van een gezondheidsecosysteem dat beter is uitgerust om te voldoen aan de behoeften van patiënten en zorgverleners, ongeacht geografische grenzen.
Strategische Keuze voor FHIR
De strategische keuze van het eHealth Network (eHN) voor HL7 FHIR voor de nieuwe uitwisselingen is een belangrijke mijlpaal in de Europese gezondheidszorg. Deze is gericht op het verbeteren van interoperabiliteit en het mogelijk maken van een uitwisseling van gezondheidsinformatie binnen Europa: laboratoriumaanvragen en -resultaten, medische beelden en beeldverslagen en ziekenhuisontslagbrieven. Bovendien valt deze samen met de voorbereidingen voor de regelgeving van de EHDS. Het ministerie van VWS maakte de keuze voor FHIR boven HL7 CDA op advies van stelselbeheerder Nictiz en is gebaseerd op de behoeften binnen het zorglandschap. Het maakt de weg vrij voor innovatie en integratie met andere (ICT-)ontwikkelingen. Naast het bieden van advies bestond de rol van Nictiz uit het bieden van ondersteuning.
XPANDH: uitbreiding van het Europese Formaat én digitale gezondheid
Met het XpanDH-project zet Europa andermaal een andere belangrijke stap voorwaarts voor een innovatieve en duurzame gezondheidszorg. Dit initiatief is gericht op het uitbreiden van digitale gezondheid via een pan-Europees ecosysteem gebaseerd op het Europese uitwisselingsformaat EEHRxF. Het betreft een nieuwe manier waarop patiëntgegevens worden gedeeld en toegankelijk gemaakt voor zorgverleners en burgers in heel Europa. Het draagt daarmee bij aan het voldoen aan de vereisten voor de EHDS en het realiseren van een naadloze, grensoverschrijdende gezondheidszorginfrastructuur in Europa. Door diensten als patiëntsamenvattingen, elektronisch voorschrijven, laboratoriumgegevens, medische beelden, en ziekenhuisontslagbrieven toegankelijker te maken, draagt XpanDH bij aan die innovatieve en duurzame gezondheidszorg. Door de bewustwording onder Nederlandse zorgpartijen te verhogen speelt Nictiz onder andere hierin een belangrijke rol.
Veiliger medicijngebruik in Europa met IDMP
Nictiz is ook betrokken bij project UNICOM, waarin belangrijke stappen zijn gezet in de verbetering van patiëntveiligheid en het faciliteren van betere gezondheidszorg door gestandaardiseerde informatie over geneesmiddelen. UNICOM richt zich op de implementatie van de IDMP-standaarden, voor het realiseren van Eenheid van Taal binnen het zorgveld. Een essentiële bijdrage voor het nauwkeurig kunnen identificeren en hiermee monitoren van de veiligheid van medicijnen over grenzen heen. De IDMP-standaarden faciliteren ook het tegengaan van tekorten en vinden van vervangende equivalenten van geneesmiddelen. Dit alles ten bate van patiënten, ongeacht waar zij zich in Europa bevinden.
Als lid van een breed consortium, heeft Nictiz een belangrijke rol. Zij richt zich op het bij elkaar brengen van standaardisatie-organisaties zoals HL7, IHE en SNOMED en stimuleren deze de IDMP-standaarden in hun eigen standaarden op te nemen. Zo zetten we ons in voor het verbeteren van zorgkwaliteit en het efficiënter maken van zorgprocessen. Door samen te werken met andere Nederlandse en Europese partners, hebben we kunnen bijdragen aan een fundament voor veiliger medicatiegebruik en een betere zorgcontinuïteit over de hele linie. Door in te zetten op de gestandaardiseerde identificatie van medicijnen, ondersteunen UNICOM en IDMP de EHDS-doelen van verbeterde interoperabiliteit en toegankelijkheid van betrouwbare medicatie-informatie, essentieel voor zowel zorgverleners als patiënten in de EU.
Samen sterker: internationale samenwerking en Nictiz
Deze, maar ook andere internationale activiteiten onderstrepen het belang van samenwerking en partnerschap in het verder brengen van digitale zorg. Door samen te werken met Europese partners, draagt Nictiz bij aan de ontwikkeling van een gezondheidsecosysteem dat beter is uitgerust om te voldoen aan de behoeften van patiënten en zorgverleners, ongeacht geografische grenzen. We blijven toegewijd aan het verbeteren van de digitale voorziening van gezondheidsinformatie, zowel binnen Nederland als op internationaal niveau. Zo blijven we onder andere actief met de voorbereidingen op de implementatie van de EHDS. Bijvoorbeeld met onze toekomstige deelname aan het EU-project Xt-EHR. Daarin werken we mee aan de ontwikkeling van richtlijnen voor interoperabele en veilige EPD’s binnen EU-lidstaten die onder de EHDS verplicht zullen worden. Deze voortdurende inzet voor innovatie, samenwerking en standaardisatie in de voorziening van gezondheidsinformatie is essentieel voor het realiseren van een toekomst waarin iedereen toegang heeft tot veilige, efficiënte en hoogwaardige zorg.
Expert
