Ik herinner me nog goed dat het telefoontje binnenkwam. De Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) vroeg of het mogelijk was om www.zorg-capaciteit.nl uit te breiden met een actueel en dynamisch overzicht van de geïsoleerde IC-bedden in de ziekenhuizen. Dit was nog vóór de ‘intelligente lockdown’ van premier Rutte, nog vóór de dagelijkse coronacijfers op het NOS journaal van het aantal doden, het aantal besmettingen en het aantal bezette IC-bedden. De intensivisten hadden snel een oplossing nodig voor het gebrek aan overzicht, want er kwam iets heel groots op hen – en ons – af.
De intensivisten vroegen om een aanpassing van www.zorg-capaciteit.nl, een online tool dat Nictiz in 2005 ontwikkeld had. De aanleiding voor de ontwikkeling was dat Limburg destijds structureel te weinig capaciteit had in IC-bedden. De Limburgse intensivisten moesten elke keer rondbellen als ze een IC-bed nodig hadden. De tool was gemaakt voor regulier gebruik en kon ook ingezet worden voor gewondenspreiding na calamiteiten.
Daarom had Nictiz in samenwerking met de Limburgse intensivist Nooteboom www.zorg-capaciteit.nl ontwikkeld, een eenvoudige portal waarop ziekenhuizen IC-bedden opgeven die zij beschikbaar hebben. ‘Beschikbaar’ betekent in deze tool ook dat er personeel is om de IC-patiënt te verzorgen. (Dat wordt nog wel eens vergeten, vandaar ‘zorgcapaciteit’ en niet ‘beddencapaciteit’.) Als je een IC-bed nodig hebt, kijk je wat er beschikbaar is (een beademd of een onbeademd bed op de IC) en bel je. Je kunt niets reserveren. Het bleek een uitkomst voor de IC-zorg.
Op het moment dat de NVIC belde, werkte zo’n driekwart van de ziekenhuizen ermee. De intensivisten vroegen om na de isolatie IC-bedden in de tool een nieuw onderscheid in de IC-bedden aan te brengen: in COVID-bedden en non-COVID-bedden. Bovendien wilden ze een dynamisch overzicht daarvan, zodat ze doorlopend konden beschikken over de actuele capaciteitscijfers. In de IC’s liggen immers ook patiënten om andere redenen dan COVID-19. Denk aan de patiënten met een levensbedreigende bloedvergiftiging en hartpatiënten die aan de beademing moeten, maar het zijn er natuurlijk meer.
Kort daarop volgde een tweede verzoek. Er was ook een vergelijkbaar overzicht nodig van de beschikbare COVID-bedden en non-COVID-bedden in de klinieken zelf, buiten de IC. En snel. Want het was inmiddels duidelijk dat er een tekort dreigde aan beademde bedden. Elk bed dat in een IC-bed veranderd kon worden, telde. Het was alle hens aan dek.
Er werd in allerijl een team samengesteld om aan de verzoeken van de NVIC te voldoen. Dat bestond uit Ron Roozendaal en Marlies Schijven namens VWS, Maarten Fischer namens NVZ, en Leonique Niessen en mijzelf namens Nictiz. Men was het erover eens dat Nictiz in dit geval de aangewezen partij was om deze opgave op zich te nemen. Niet alleen staan we midden in het zorgveld en hebben we de expertise; we nemen in het zorgnetwerk ook een neutrale, onafhankelijke positie in.
We zijn direct aan de slag gegaan en hebben keihard gewerkt. We stonden continu in contact met allerlei partijen uit het veld. Niet alleen met onze technische partner Finalist, maar ook met de acute zorgnetwerken en natuurlijk VWS, NVZ en NVIC. Het waren lange, lange dagen, maar dat gaf niets. Ik vond de dynamiek en de samenwerking prachtig om te zien en te ervaren. Dat gaf mij enorm veel energie. Zo konden we in enkele dagen iets neerzetten dat onmisbaar is in het bestrijden van het COVID-19.
Terugkijkend op deze rollercoasterdagen ben ik heel tevreden over de nauwe samenwerking binnen het team, de partners in het veld en het resultaat. Het is prachtig om te zien dat door deze samenwerking de webapplicaties zorg-capaciteit.nl, stichting-nice.nl en ziekenhuisbedchecker.nl zo snel meerwaarde konden bieden voor inzage in de beddencapaciteit en de cijfers over COVID-19-patiënten. Maar er is nòg iets wat ik meeneem. Het systeem van www.zorg-capaciteit.nl is destijds met open source software ontwikkeld. De NVZ is zelf de eigenaar van de data en software. Het is iets van en voor het veld. En misschien was daardoor het resultaat ook wel zo snel en goed bruikbaar.
Gert Koelewijn is expert digitale gegevensuitwisseling acute zorg bij Nictiz
