Nieuwe handreiking Digitale Vertegenwoordiging in de Zorg live

Digitale vertegenwoordiging in de zorg is volop in beweging. Naast de mogelijkheid voor het afgeven van een machtiging, heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een gezagsvoorziening ontwikkeld die voor digitale toegang voor ouders automatisch het gezag controleert. In aanloop naar de komst van de gezagsvoorziening heeft Nictiz in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kennis en ervaringen uit het zorgveld verzameld over het toepassen van de voorzieningen. Deze kennis is gebruikt voor het doorontwikkelen van de handreiking ‘digitale vertegenwoordiging in de zorg’. Het resultaat is een interactieve handreiking die zorgaanbieders informeert over de publieke vertegenwoordigingsvoorzieningen en een keuzerichting biedt bij de implementatie binnen de digitale dienstverlening.

Voor het leveren van goede digitale zorg wordt digitaal vertegenwoordigen steeds belangrijker. Iedere patiënt heeft het recht op het digitaal inzien van het medisch dossier en om hierin vertegenwoordigd te worden. De voorwaarden om je in je relatie tot een zorgverlener digitaal te laten vertegenwoordigen, zijn wettelijk vastgelegd in de Wet digitale overheid. Binnen dit wettelijk kader hebben zorgaanbieders de verplichting om hun digitale dienstverlening te ontsluiten met inlogmiddelen die wettelijk erkend zijn op het hoogst beschikbare betrouwbaarheidsniveau.

Om het zorgveld te ondersteunen in de adoptie van deze voorziening, stelt de overheid de publieke machtigingsvoorziening beschikbaar om de verschillende vormen van digitale vertegenwoordiging te faciliteren. De publieke machtigingsvoorziening is momenteel alleen gekoppeld aan het erkende inlogmiddel DigiD. Als patiënt heb je recht om te kiezen met welk inlogmiddel je toegang krijgt tot het medisch dossier. In de toekomst kunnen via deze machtigingsvoorziening ook met erkende private inlogmiddelen machtigingen worden afgegeven.

Digitale vertegenwoordiging biedt een oplossing voor het veilig en betrouwbaar inregelen van ondersteuning bij het zorgproces voor patiënten die dit zelf niet willen, kunnen of mogen. Met deze technologie werken we als zorgveld aan meer digitale inclusie onder portaalgebruikers.

Met digitale vertegenwoordiging is er een pleidooi voor de garantie dat toegang tot medische gegevens door derden zo veilig en betrouwbaar mogelijk ingeregeld is.

Met het afgeven van een machtiging is echter nog niet geregeld hoe de klantreis voor vertegenwoordigers verloopt binnen het patiëntportaal of de PGO bij de zorgaanbieder. Dat moet elke zorgaanbieder, eventueel in samenwerking met de softwareleverancier, zelf vastleggen. Bij de implementatie van de voorziening binnen de digitale dienstverlening, kunnen zorgaanbieders verschillende keuzes maken.

De handreiking ‘Digitale Vertegenwoordiging in de Zorg’ informeert zorgaanbieders over deze keuzerichting, die is afgestemd op de belangen van de patiënt. Bovendien neemt de handreiking ervaringen uit de praktijk mee om ruimte te bieden aan de verschillende belangen en sentimenten uit het brede landschap van zorgorganisaties in Nederland. Binnen de scope van veilige, toekomstbestendige digitale dienstverlening is standaardisatie wenselijk. Uniforme adoptie voorkomt onduidelijkheid en vergroot herkenbaarheid en toepasbaarheid van de functionaliteit voor zowel patiënt als de vertegenwoordiger.

Naast de mogelijkheid voor het afgeven van een machtiging, heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ook een gezagsvoorziening ontwikkeld die binnenkort beschikbaar zal komen voor het hele zorgveld. Voor het verlenen van digitale toegang voor ouders tot het medisch dossier van een kind, is het belangrijk voor zorgverleners om de gezagsrelatie vast te kunnen stellen. In aanloop naar de inwerkingtreding van deze vorm van digitale vertegenwoordiging, is Nictiz daarom in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) een verkenning gestart om samen met het zorgveld te bepalen wat er nodig is om toegang voor ouders van kinderen tot het medisch dossier te kunnen implementeren.  

Deze verkenning vormde de aanleiding voor het actualiseren van de handreiking over digitale vertegenwoordiging. Voor de totstandkoming van dit document is samengewerkt met experts op dit gebied zoals kinderartsen, CMIO’s, juristen en security officers vanuit verschillende zorgsectoren. Door praktijkervaringen, kennis en expertise mee te nemen, is de handreiking een levend en interactief document dat vanuit samenwerking met het zorgveld komende periode geactualiseerd blijft. De voorzieningen voor digitale vertegenwoordiging in de zorg blijven de komende jaren namelijk volop in ontwikkeling.