Via MijnMUMC+ kunnen patiënten van het Maastricht UMC+ een deel van hun medische gegevens makkelijk vanuit huis bekijken. Vanaf nu kunnen ouders hier ook de medische gegevens van hun kind(eren) jonger dan 12 jaar inzien. Zo kunnen zij zorgzaken voor hun kind veilig online regelen.
Deze ontwikkeling binnen het Maastricht UMC+ is onderdeel van de pilot ouderlijk gezag waarmee het academisch ziekenhuis in samenwerking met de overheid deze voorziening beproeft. Na het succesvol afronden van de pilot zal de functionaliteit voor ouderlijk gezag in 2023 via de routeringsvoorziening TVS (ToegangVerleningService) beschikbaar komen voor alle zorgaanbieders.
Ouderlijk gezag als onderdeel van goede digitale zorg
Eric Edelman, projectleider van de pilot ouderlijk gezag in het Maastricht UMC+, licht toe: ‘De behoefte om ouderlijk gezag in te regelen, is er bij ons in het Maastricht UMC+ al langer. De ouders van onze patiënten hebben behoefte aan digitale toegang tot het medisch dossier van hun kinderen. Wij vinden ook dat het inregelen van ouderlijk gezag hoort bij goede digitale zorg.’ Het Maastricht UMC+ biedt via het patiëntenportaal MijnMUMC+ verschillende zorgdiensten digitaal aan. De functionaliteit die ouders via het patiëntenportaal inzicht geeft in het medisch dossier van hun kind is een aanvulling hierop.
Eerder dit jaar kwamen de stukken pas bij elkaar om deze functionaliteit mogelijk te maken. Eric vertelt: ‘In het verleden hebben wij zelf gekeken hoe we ouders digitaal inzage konden geven in het medisch dossier van hun kinderen. We hebben dat toen niet doorgezet, omdat wij zelf niet nauwkeurig kunnen controleren of de ouder van de patiënt gezag heeft over de patiënt en dus wettelijk gezien toegang mag krijgen tot de medische gegevens.’ De komst van de gezagsvoorziening – die uit de Basisregistratie Personen het gezag kan afleiden – was de oplossing voor het Maastricht UMC+ om aan de slag te kunnen met het inregelen van ouderlijk gezag: ‘Daardoor kunnen wij ons focussen op hetgeen waar we goed in zijn: de digitale zorg- en dienstverlening naar de patiënt toe’, benoemt Eric.
Vertrouwen in digitale zorg
Niet iedereen was meteen enthousiast over de pilot ouderlijk gezag. Eric licht toe: ‘Er zijn aardig wat medici die digitale toegang voor ouders tot het medisch dossier van hun kinderen best spannend vinden. Dat geldt in het bijzonder voor de kindergeneeskunde: artsen krijgen te maken met kwetsbare gezinnen en gevoelige informatie. De arts heeft zich niet gerealiseerd dat wat hij of zij schreef in het medisch dossier nu ook gemakkelijker bij de patiënt en zijn of haar ouders terechtkomt. Voorheen konden ouders ook het medisch dossier van hun kind opvragen, maar digitale inzage via het patiëntenportaal is veel toegankelijker.’ Daarom bestaat de pilot ouderlijk gezag volgens Eric ook voor een groot gedeelte uit het winnen van vertrouwen: ‘Digitale zorg is de toekomst. De voorziening voor digitale inzage door ouders in het medisch dossier van hun kind is een nieuwe stap in de relatie met de patiënt.’
Communicatie naar de patiënt
De pilot is nog maar net van start gegaan, maar de eerste resultaten zijn al binnen: ‘Met een kleine groep gebruikers hebben we de pilot getest. Zij waren enthousiast dat het mogelijk was om digitaal toegang te krijgen tot het medisch dossier van hun kind.’ Ook in de gebruikersstatistieken merkt Eric op dat de functionaliteit voor ouderlijk gezag binnen het patiëntenportaal al veel gebruikt wordt. ‘We krijgen vooralsnog ook weinig vragen van patiënten die noemen dat ze hun kind niet kunnen vinden in de digitale omgeving of dat er iets in het portaal niet werkt’, vertelt Eric. Het Maastricht UMC+ heeft in de voorbereiding op de pilot de patiënt ook zorgvuldig geïnformeerd over deze nieuwe functionaliteit in het patiëntenportaal MijnMUMC+: ‘We hebben een pagina ingericht op onze website waar we uitleggen wat deze functionaliteit is en welke voorwaarden eraan verbonden zijn. Zo kunnen ouders bijvoorbeeld alleen het medisch dossier inzien van hun kinderen onder de 12 jaar en die geboren zijn in Nederland. Ook hebben we een animatievideo gemaakt die uitlegt hoe het werkt. Deze video is niet alleen online te zien, maar ook op de digitale borden in het ziekenhuis. We proberen het zo behapbaar en begrijpelijk mogelijk te maken voor onze patiënten.’
Wettelijk regelen digitale vertegenwoordiging
Met de toename van digitale diensten in de zorg wordt digitale vertegenwoordiging ook steeds belangrijker. De mogelijkheid om je in je relatie met een zorgverlener door een derde digitaal te laten vertegenwoordigen, wordt binnenkort ook wettelijk geregeld in de Wet digitale overheid (Wdo). Deze wet ligt ter vaststelling voor in de Eerste Kamer. Daarnaast heeft de zorgsector ook de verplichting om het hoogst breedbeschikbare betrouwbaarheidsniveau te gebruiken voor de toegang tot medische gegevens. Dit kan tot gevolg hebben dat het bepaalde patiënten – zoals kinderen in het geval van het Maastricht UMC+, maar bijvoorbeeld ook minder digitaal vaardigen – niet lukt om zelf in te loggen. Zij moeten zich digitaal kunnen laten vertegenwoordigen. Om ook deze patiënten toegang te geven tot de digitale dienstverlening, stelt de overheid de komende jaren centrale voorzieningen beschikbaar voor vrijwillige en wettelijke vertegenwoordiging.
Machtigen
Hierbij kiest een patiënt er zelf voor zijn of haar online zorgzaken door een ander te laten regelen. De patiënt kan deze machtiging zelf registreren en intrekken, eventueel met hulp van de hulpgever. Organisaties die nu koppelen met de TVS kunnen gebruik maken van deze voorziening.
Ouderlijk gezag
In 2022/2023 vindt de pilot voor kinderen tot 12 jaar plaats. In de loop van 2023 zal deze naar verwachting als dienst worden aangeboden. Hierbij krijgen ouders via een toets op het ouderlijk gezag digitaal toegang tot de medische gegevens van hun kind.
Conform de wetgeving wordt daarin onderscheid gemaakt in kinderen tot 12 jaar (alleen een toets op ouderlijk gezag nodig) en kinderen tussen 12-16 jaar (toets op ouderlijk gezag plus toestemming kind). De voorziening start met toegang voor ouders van kinderen tot 12 jaar.
Curatele / mentorschap
Deze vorm van vertegenwoordigen is in ontwikkeling en wordt verwacht vanaf 2024. Hierbij krijgen wettelijk aangestelde curatoren en mentoren digitaal toegang tot de medische gegevens van de persoon die zij vertegenwoordigen. Hierbij vindt dus een toets plaats aan de hand van het CCBG (Centrale Curatele- en Bewindvoeringsregister).
Ook aan de slag?
Wil jij ook aan de slag met het inregelen van digitale vertegenwoordiging voor jouw patiënten? Neem via onderstaande knop een kijkje op Amigo! voor inspiratie en handvatten om aan de slag te gaan met digitale vertegenwoordiging in jouw organisatie.