Wie een computer aanschaft, weet wat erin zit en wat het apparaat kan. Je kunt het allemaal nalezen in de gebruiksaanwijzing. Hoe groot is de harde schijf, uit hoeveel gigabyte bestaat het werkgeheugen, wat is de kloksnelheid? Voor AI-oplossingen in de zorg ligt dat heel anders. Er bestaan geen afspraken met softwareleveranciers om inzage te geven in de inhoud van een AI-product. In de wet is dit nog niet geregeld. Kortom, als je een AI-oplossing aanschaft, weet je vaak niet precies wat je in huis haalt. Een gecertificeerde informatiebijsluiter kan uitkomst bieden.
AI hoe werkt het?
Artificial intelligence of kunstmatige intelligentie is een verzamelterm voor systemen die zelflerend zijn. Een AI-oplossing wordt getraind op basis van de data die deze krijgt. Na elke training kan een systeem weer meer, zoals patronen herkennen of voorspellingen doen. In de zorg kan dat bijvoorbeeld het stellen van een diagnose zijn.
Dat klinkt mooi en dat is het ook, maar er is wel een grote ‘maar’. Want een AI-oplossing kan alleen datgene uitvoeren waarvoor het is ingericht. Is zo’n oplossing gemaakt om COVID-19 te herkennen op longfoto’s, dan herkent het geen oncologische aandoeningen. Wanneer je als zorginstelling een AI-oplossing in gebruik neemt, is het daarom belangrijk vooraf een antwoord te hebben op vragen als: Waar is het voor gemaakt? Welk algoritme is gekozen en waarom? Met welke patiëntgroepen is het algoritme getraind? Want met die kennis worden de toepassingen op een juiste manier ingezet en weet je wat je (ongeveer) kunt verwachten.
Vertrouwen nodig
Door vooraf antwoord te hebben op bovenstaande vragen en daarmee verwachtingsmanagement te creëren, komt er meer vertrouwen in AI. Bijvoorbeeld bij zorgverleners, die daardoor eerder geneigd zullen zijn AI in te zetten. Als AI vaker en op de juiste manier wordt ingezet, biedt het zorgverleners waardevolle ondersteuning in hun werkzaamheden. Met een verbetering van de zorg tot gevolg en dat is vooral ook goed nieuws voor de patiënt. Meer vertrouwen in het gebruik van AI kan er bovendien toe leiden dat de animo binnen Nederland om data te delen voor AI-doeleinden, groter wordt. Meer Nederlandse data betekent weer meer relevante AI-toepassingen, meer ondersteuning voor de zorgverlener en verbetering van de zorg.
Informatiebijsluiter
Specialisten op het gebied van AI stellen dat een AI-oplossing eigenlijk op maat moet worden gemaakt per lokale zorginstelling. Er kunnen namelijk grote verschillen zitten tussen de patiëntpopulatie van bijvoorbeeld het Erasmus Ziekenhuis in Rotterdam en het Martini Ziekenhuis in Groningen. Hier kan een informatiebijsluiter uitkomst bieden. Door met betrokken zorginstellingen en leveranciers om de tafel te gaan zitten kan worden bepaald wat de inhoud van het bijsluiter moet zijn. Te denken valt aan specificaties van de gebruikte data: de hoeveelheid data, gestandaardiseerd of niet en de herkomst van de gegevens. Ook de gebruikte patiëntpopulaties en de gebruikte trainingssets moeten onderdeel zijn van deze bijsluiter. Zo weet een zorginstelling wat het in handen heeft, hoe uitkomsten moeten worden geïnterpreteerd en of een algoritme überhaupt inzetbaar is voor de beoogde doelgroep.
Bestaande bijsluiters
Helemaal nieuw is het idee voor een dergelijk informatiebijsluiter overigens niet. Sommige ICT-leveranciers gebruiken al iets vergelijkbaars, maar dan alleen voor interne doeleinden. Er bestaan nog geen zorgbrede afspraken die regelen dat dergelijke informatie transparant en openbaar is. Om daar uiteindelijk toe te komen, kan standaardisatie een uitkomst bieden. Als de kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg en expert op het gebied van standaardisatie van zorginformatie, kan Nictiz daarin een sleutelrol vervullen. Laten we samen onderzoeken of een bijsluiter gewenst is en hoe dit eruit moet komen te zien.
Meer over AI
Kijk ook eens op onze pagina over Artificial Intelligence. Daar vind je ook informatie over de interactieve sessies die we organiseren waarin we graag in gesprek gaan met experts op het gebied van AI en databeschikbaarheid.