Misschien heb je het zelf wel eens meegemaakt: je bent in het buitenland en je hebt acuut een behandeling nodig in het ziekenhuis. Zorgprofessionals hebben dan up-to-date gezondheidsinformatie nodig. Zij willen weten of je bepaalde aandoeningen of allergieën hebt en of je medicatie gebruikt.
Na de behandeling ga je terug naar je eigen land. Ook dan willen zorgprofessionals geïnformeerd zijn: welke behandeling is uitgevoerd, hoe is de actuele gezondheidstoestand? Soms kun je die informatie dan niet geven: je bent te ziek of je hebt vanwege de taalbarrière niet alles begrepen. In de gezondheidszorg speelt de ziekenhuisoverdracht of de ontslagbrief dan ook een cruciale rol in het waarborgen van continuïteit van zorg voor patiënten, vooral in een tijdperk waarin burgers door Europa reizen en met vakantie gaan of tijdelijk in een andere EU-lidstaat werken.
Binnen de Europese Unie wordt hard gewerkt aan het digitaliseren en standaardiseren van gezondheidsinformatie. De concept–verordening European Health Data Space (EHDS) speelt hierin een centrale rol. (Een verordening is een rechtshandeling die regels bevat die gelden voor alle EU-lidstaten. Dit wordt ‘rechtstreekse werking’ genoemd. Daarmee hebben ze een vergelijkbare status als nationale wetten in de lidstaten en in geval van strijdigheid gaat de verordening boven de nationale wet.) Via de EHDS wordt een kader ontwikkeld, waarbij wordt toegewerkt naar eenduidige gezondheidsinformatie voor primair en secundair (meervoudig) gebruik. Verder wordt – onder de noemer van MyHealth@EU – een Europese infrastructuur ontwikkeld met zogeheten National Contact Points for eHealth (NCPeH). Elke EU-lidstaat dient een NCPeH te hebben, zodat het mogelijk wordt om gezondheidsinformatie van land B naar land A te sturen. De EU-lidstaten hebben onder andere de Hospital Discharge Report (HDR) geprioriteerd als een van de domeinen. Er zijn al domeinen operationeel, zoals de Patient Summary en ePrescription/eDispensation. Inmiddels is het voor verschillende EU-lidstaten mogelijk om deze domeinen uit te wisselen via de NCPeH.
Hospital Discharge Report: een leidraad is in de maak
Een HDR is een ziekenhuisoverdracht of ontslagbrief. Europese burgers bewegen zich immers vrij door de Europese Unie. Dan kan het gebeuren dat iemand opgenomen wordt in een ziekenhuis van een andere EU-lidstaat. En als de patiënt vervolgens wordt ontslagen uit het ziekenhuis naar het eigen land, dan wordt een HDR aangemaakt. Deze is bestemd voor de zorgprofessionals die de zorg overnemen (dus de zorgprofessionals in het land van herkomst van de patiënt). Het is cruciaal dat EU-lidstaten actuele en betrouwbare gezondheidsinformatie kunnen uitwisselen. De EU ziet dit als recht van elke Europese burger. Daarom worden Europese afspraken gemaakt over hoe een HDR op een eenduidige manier opgesteld en uitgewisseld kan worden.
Deze concept-leidraad is via een open consultatie voorgelegd aan de EU-lidstaten (zie kader). Alle commentaren zijn verwerkt en vervolgens ter goedkeuring voorgelegd aan het eHealth Network. De leidraad voor het HDR is op 28 november 2023 vastgesteld en te vinden via: eHealth Network – vastgestelde leidraden, waaronder het HDR. De leidraad berust op consensus. Deze is in samenwerking met experts uit de EU-lidstaten opgesteld en getoetst met het zorgveld. Zo werken we toe naar Europees geharmoniseerde afspraken over – in dit geval – de ziekenhuisoverdracht of ontslagbrief.
Open Consultatie HDR
De Europese Commissie heeft in afstemming met het eHealth Network (waar de ministeries van gezondheidszorg en welzijn uit alle EU-lidstaten in participeren) een open consultatie voor het HDR gehouden. Deze is in afstemming met VWS door Nictiz uitgezet in Nederland van 30 juni tot en met 4 augustus 2023. Verschillende partijen hebben gereageerd en reacties gegeven.
Nictiz heeft deze Nederlandse reacties gebundeld, met VWS besproken en naar het eHealth Network toegestuurd. Totaal zijn meer dan 700 commentaren (via de EU-lidstaten) binnengekomen. Op Europees niveau is een Task Force HDR opgezet, waarbij experts de commentaren nader hebben bestudeerd. Ook Nictiz was hierbij vertegenwoordigd. Deze experts zijn voorgedragen door de EU-lidstaten.
De belangrijkste kernpunten
Een HDR wordt samengesteld aan het einde van een opname of verblijf van een patiënt in het ziekenhuis. Het HDR is een samenvatting van klinische gezondheidsinformatie over het ziekenhuisverblijf. Denk hierbij aan de medische voorgeschiedenis van de patiënt, de (medische) behandeling, de gezondheidstoestand van de patiënt op het moment van ontslag en het behandel- of zorgplan. Een HDR zorgt ervoor dat degene die de zorg (land A) overneemt weet wat er in het (land B) heeft plaatsgevonden.
Een gestandaardiseerd HDR draagt bij aan:
- Continuïteit van zorg: wanneer een patiënt uit een buitenlands ziekenhuis naar het eigen land teruggaat, is het van vitaal belang dat zorgprofessionals volledig op de hoogte zijn van het ziekenhuisverblijf. Welke behandeling is in gang gezet, wat is de huidige gezondheidstoestand van de patiënt? Een gestandaardiseerd HDR zorgt ervoor dat relevante informatie wordt overgedragen.
- Voorkomen van miscommunicatie: misverstanden en miscommunicatie in de gezondheidszorg kunnen ernstige gevolgen hebben. Een gestandaardiseerd HDR vermindert het risico op fouten en zorgt ervoor dat zorgprofessionals dezelfde taal spreken als het gaat om patiëntinformatie.
- Het overwinnen van taalbarrières: in de Europese Unie kunnen EU-burgers vrij reizen. Taaldiversiteit is een realiteit. Een gestandaardiseerd HDR maakt het gemakkelijker om informatie te delen, ongeacht de taal, en vergroot de toegankelijkheid van zorg voor iedereen. Het HDR wordt namelijk opgesteld in zowel de oorspronkelijke taal van het land (waar het document is opgesteld), als in de taal van het land van de ontvangende partij.
Nu de leidraad is vastgesteld, wordt onder de noemer van MyHealth@EU gekeken wat ervoor nodig is om het HDR daadwerkelijk uit te kunnen wisselen. Denk hierbij aan technische specificaties of een implementatiehandleiding zodat het HDR via het NCPeH van land B naar het NCPeH van land A kan worden gestuurd.
Een blik in de toekomst
Het HDR is relevant voor zorgprofessionals. Het is de wet- en regelgeving van het ontvangende land dat bepaalt welke zorgprofessionals een HDR mogen opvragen. Dit betekent dat verschillende zorgprofessionals hiervan gebruik kunnen maken. Denk hierbij aan de overdracht van een medisch specialist uit het ziekenhuis naar een huisarts of specialist ouderengeneeskunde. Of een verpleegkundige overdracht van het ziekenhuis naar een verpleeghuis of zorg thuis. Het zou dan ook mooi zijn als we een generieke standaard ontwikkelen voor de ziekenhuisoverdracht of ontslagbrief, die door verschillende zorgprofessionals gebruikt kan worden.
Met de voortdurende technologische vooruitgang en de inzet van standaarden zoals het HDR, hebben we de kans om de gezondheidszorg in Europa te transformeren. In de toekomst kunnen we hopen op een naadloze uitwisseling van patiëntinformatie. Dat verbetert niet alleen de zorg, maar voorkomt mogelijk ook misverstanden en risico’s op fouten.
Nuttig voor Nederland?
Een gestandaardiseerde ziekenhuisoverdracht of ontslagbrief zoals het HDR is geen abstract idee, maar een concrete stap naar betere gezondheidszorg in Europa. Laten we verkennen hoe deze standaardisatie ervoor kan zorgen dat het digitaliseren en standaardiseren van gezondheidsinformatie binnen Europa nog verder wordt uitgebreid. Wat denken jullie: zou dit Europese HDR nu ook nuttig zijn voor Nederland? Ik denk van wel. Het is in ieder geval een essentiële stap om zorg veiliger te maken en de continuïteit van zorg beter te waarborgen. Ik ben benieuwd naar jullie gedachten, dus aarzel niet om te reageren en deel jouw perspectief.
Onze expert
