Met 23 jaar ervaring als verpleegkundige en een master in health informatics, begrijp ik de uitdagingen in de gezondheidzorg met betrekking tot effectieve gegevensvastlegging en het hergebruik van gegevens. Zowel voor primaire zorgdoeleinden als voor meervoudig gebruik. Als adviseur binnen Nictiz heb ik dagelijks te maken met deze onderwerpen.
In september bezocht ik samen met collega’s van Nictiz en vertegenwoordigers van andere Nederlandse gezondheidszorginstellingen Londen. Ons doel was om inzicht te krijgen in dataoplossingen bij Clevenland Clinic London, het OneLondon project, het Christie platform en het Milton Keynes University Hospital. En dieper in te gaan op thema’s als netwerkzorg, zorgpaden en OpenEHR.
Daarnaast kregen we een presentatie van Oracle over het gebruik van data en verkenden we de datagedreven sector: de Formule 1 (F1). Ik was met name geïnteresseerd wat de gezondheidzorg kan leren van de F1 wat betreft datagebruik. Daarnaast heb ik een fascinatie voor F1.
Als kind keek ik al met mijn vader en dat doe ik nog steeds met mijn man. Een bezoek aan een Red Bull-fabriek om daar te leren over realtime databeschikbaarheid, analyses en de relatie van F1 met de gezondheidszorg? Daarover hoefde ik korter na te denken dan de duur van een gemiddelde pitstop. Onze zoon is intussen werkzaam als officiële F1 eSports engineer en zijn team heeft al één constructeurskampioenschap op hun naam staan. Dankzij hem ben ik in aanraking gekomen met de wereld van realtime data en datagestuurde besluitvorming in de F1. Daar is de winst niet alleen het resultaat van de vaardigheden van de coureur. Toegankelijke en bruikbare data zijn essentieel. Evenals het toegewijde team dat optimaal is ingespeeld om de coureur te ondersteunen. Het is een gezamenlijke inspanning, vergelijkbaar met het Engelse gezegde: ‘It takes a village to raise a child’.
Overeenkomsten
F1 en gezondheidszorg vertonen overeenkomsten. Je zou de coureur kunnen vergelijken met een zorggebruiker. De coureur genereert veel data en het hele team werkt om hem heen, om het gewenste doel te bereiken. In beide sectoren zijn data en databeschikbaarheid van groot belang in cruciale processen: ze worden gebruikt om te leren en processen te optimaliseren. Hierbij spelen technologie, innovatie, precisie, timing en teamwork een essentiële rol. Of het nu gaat om het winnen van het wereldkampioenschap of om het leveren van hoogwaardige en veilige patiëntenzorg: beide sectoren worden beoordeeld op hun prestaties.
Auto’s, coureurs, livestreams van alle teams en externe omstandigheden zoals het weer genereren data. Deze enorme hoeveelheid data wordt onmiddellijk geanalyseerd door studenten, ingenieurs en analisten. In de Mission Control Room en op de racecircuits zelf. De data wordt bijvoorbeeld in de race gebruikt voor pitstop- of bandenstrategieën. Achteraf wordt de data geanalyseerd om de resultaten en prestaties verder te optimaliseren.
In de gezondheidzorg is beschikken over actuele data van vitaal belang, met name in spoedsituaties. Het correct vastleggen en toegankelijk maken van informatie uit verschillende bronnen zoals huisartsen, ambulances, laboratoria, apotheken en verpleegkundige controles kan levens redden. Door de aanwezigheid van de juiste data op het juiste moment en voor de juiste persoon, worden de zorgprofessionals optimaal ondersteund in hun werk. En burgers krijgen toegang tot en zeggenschap over hun gezondheidsdata, in begrijpelijke termen voor hen. Ook wordt de data ingezet om vorm te geven aan netwerkzorg zoals bij de Virtual Ward in Amsterdam en voor capaciteitsbeheer zoals bij Hospital Control Center in het Amphia Ziekenhuis. Naast het hergebruik van de data in het primaire zorgproces kun je de data, net als in de F1, gebruiken voor verbetering en vernieuwing. Dit omvat het leren en verbeteren via dashboards, benchmarking, kwaliteitsregisters en onderzoek. Voor al deze doeleinden is het beschikbaar hebben van data essentieel.
Verschillen
Het verschil tussen de F1 en gezondheidzorg ligt in het type data dat men gebruikt en met name de privacygevoeligheid. Niet dat de F1 -teams niet bezorgd zijn over datalekken: er is grote concurrentie tussen de teams en zorgvuldig en veilig omgaan met data is cruciaal. Echter, bandenspanning, motorprestaties en brandstofniveau zijn een andere soort data dan persoonlijke gezondheidsgegevens. Bovendien is er verschil in standaardisatie van de gegevens: sector- en rondetijden legt men standaard in minuten en seconden vast. Bij diagnoses en medische ingrepen gebeurt dat nog op verschillende manieren. Soms vrije tekst, soms gestandaardiseerd met bijvoorbeeld SNOMED of ICD-10. Belangrijk om te benadrukken: voordat je data beschikbaar kunt stellen en effectief kunt inzetten voor educatie en verbetering, moet deze gestandaardiseerd en toegankelijk zijn. Bovendien moeten alle betrokkenen vertrouwen hebben in een zorgvuldig gebruik. Dit zijn de lessen die de gezondheidzorg kan leren van de F1.
Gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid
Nictiz heeft en maakt gezamenlijke afspraken om informatie eenduidig en zinvol uit te wisselen en om samen te werken op verschillende niveaus: van organisatiebeleid tot IT-infrastructuur. Dit om ervoor te zorgen dat data beschikbaar is voor uitwisselingen. Hierin kijken we mede naar Eenheid van Taal en Techniek die bijdragen aan gestandaardiseerde vastlegging.
De Nationale Visie en Strategie (NVS – feb ‘23) is ontwikkeld op basis van bestaand beleid, wet- en regelgeving, onderzoeken, programma’s en maatschappelijke en technologische ontwikkeling. Databeschikbaarheid is daarin een van de drie fundamenten, naast vertrouwen en regie. Bij databeschikbaarheid moet de gebruiker veilig en op het juiste moment de benodigde informatie vinden, benaderen, begrijpen en gebruiken. De stappen die zijn gezet om gegevensuitwisselingen te realiseren, versnellen de databeschikbaarheid. Zo kan de gezondheidszorg, net zoals in de F1, data achteraf analyseren, verbeteren en vernieuwen.
Wat Nictiz doet
Nictiz draagt bij aan het beschikbaar stellen van meer gezondheidsdata. Wij dragen onder andere bij aan de uitwerking van de NVS, en aan het adequaat registreren en delen van informatie in herkenbare, herbruikbare componenten. Dit volgens internationale standaarden en met behulp van terminologiestelsels. Onze kennis delen wij met het veld, van burger tot verpleegkundige en van arts tot leverancier. Met verbeterde beschikbaarheid van informatie en samenwerking kunnen we samen betere gezondheid realiseren. Zo kunnen we samen ver stappen in de goede richting.
Meer weten over wat Nictiz doet om databeschikbaarheid te realiseren of over onze bijdrage aan de NVS? Kijk dan op onze website of neem contact op met een van onze experts, zoals Mia Martens, Gaby Wildenbos of Marije van Melle.
Onze expert
