NicTALK podcast | aflevering 9
Zorgverleners die meer tijd kwijt zijn aan administratie dan ze aan hun patiënten besteden. Fouten en zelfs ziekenhuisopnames die achteraf vermijdbaar blijken. Stuk voor stuk pijnpunten in de zorg die met behulp van elektronische gegevensuitwisseling kunnen worden terugdrongen. Dat helpt de zorg te verbeteren en is daarmee een investering die zichzelf terugbetaalt. Daarom is het een goede zaak dat de Wegiz, de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg, van kracht wordt.
Beluister de aflevering
De aflevering is ook te beluisteren in: Spotify, Apple iTunes, Pocket Casts en Google Podcasts.
Wil je meepraten of heb je vragen? Reageer dan op LinkedIn.
Wettelijke verplichting helpt de zorg verder
Wegiz bekrachtigt gezamenlijke verantwoordelijkheid voor realisatie van elektronische gegevensuitwisseling
Zorgverleners die meer tijd kwijt zijn aan administratie dan ze aan hun patiënten besteden. Fouten en zelfs ziekenhuisopnames die achteraf vermijdbaar blijken. Stuk voor stuk pijnpunten in de zorg die met behulp van elektronische gegevensuitwisseling kunnen worden teruggedrongen. Dat helpt de zorg te verbeteren en is daarmee een investering die zichzelf terugbetaalt. Daarom is het een goede zaak dat de Wegiz, de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg, van kracht wordt.
In de Nederlandse zorg is het ICT-landschap complex en versnipperd. Complexiteit ga je te lijf met standaardisatie, een terrein waarop Nictiz al meer dan 15 jaar een bijdrage levert door informatiestandaarden te ontwikkelen en te beheren. Als wapen tegen versnippering is zowel regie als samenwerking nodig. De Wegiz faciliteert de regie en zet aan tot samenwerking. Het is het juridisch sluitstuk op iets dat de zorgaanbieders en hun IT-leveranciers gezamenlijk moeten realiseren: het elektronisch uitwisselen van gegevens.
Wat de Wegiz wel en niet doet
De Wegiz stelt niet verplicht dat alle gegevens in de zorg elektronisch moeten worden uitgewisseld. Het is een kaderwet, waarbinnen door Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) voor specifieke gegevensuitwisselingen wordt bepaald dat deze elektronisch plaatsvinden. De Wegiz bepaalt niet wat er uitgewisseld wordt, maar stelt verplicht dat wanneer er wordt uitgewisseld, dit elektronisch gebeurt. In de wet is dit aangeduid als spoor 1. Daarnaast kan Wegiz eisen dat dit gestructureerd gebeurt met eisen gesteld aan de taal en techniek. Dit is spoor 2. Dan hebben we het over interoperabiliteit. De wet bepaalt dus niet dat en ook niet wat uitgewisseld moet worden, maar wel hoe. De grondslag voor die uitwisseling is de kwaliteitsstandaard van de zorgverleners.
Wat de Wegiz vraagt van VWS
Wegiz is het antwoord op de vraag om regie. Op aandringen van de Tweede Kamer en de zorgpartijen neemt VWS die regie met het programma Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg, het realiseren van de wet en het opstellen van de Meerjarenagenda Wegiz. Minister Hugo de Jonge gaf in zijn brief aan de Tweede Kamer van 15 oktober nog specifieker aan wat hij onder regie verstaat, want er is meer dan een wet nodig om gegevens te kunnen uitwisselen. Ook noodzakelijke generieke voorzieningen moeten gerealiseerd worden voor bijvoorbeeld autorisatie, toegang en adressering. Daarnaast moet er ook ondersteuning zijn, bijvoorbeeld via landelijke programma’s, voor het implementeren van de noodzakelijke standaarden en normen.
Wat de Wegiz betekent voor zorgaanbieders en leveranciers
Partijen in de zorg hebben de gegevensuitwisselingen aangedragen die zijn opgenomen op de meerjarenagenda. Op dit moment zijn er elf geprioriteerd en wordt er aan vier al hard gewerkt om de wettelijke verplichting te realiseren. Dit kan bijvoorbeeld door het sturen van een PDF via beveiligde e-mail (spoor 1) of door gebruik te maken van een gecertificeerd systeem (spoor 2). In de AMvB is vastgesteld welk spoor voor welke gegevensuitwisseling van kracht wordt en per wanneer. Voor zorgaanbieders betekent spoor 2 dat zij voor bepaalde gegevensuitwisselingen vanaf een gegeven datum verplicht zijn dit te doen door gebruik te maken van gecertificeerde systemen. ICT-leveranciers moeten op tijd standaarden en normen hebben geïmplementeerd en hun producten gecertificeerd. Voor de eerste gegevensuitwisselingen zal dat al in 2023 of 2024 zijn.
Wat de Wegiz vraagt van Nictiz
De Wegiz betekent samenwerking. De wet maakt gebruik van bestaande instrumenten als kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en NEN-normen. Nictiz draagt bij met het ontwikkelen en beheren van informatiestandaarden en helpt leveranciers hun producten te kwalificeren. Gezamenlijk werken Zorginstituut Nederland, NEN en Nictiz aan de samenhang tussen die standaarden en normen. Ook in de olievlekwerking van de Wegiz heeft Nictiz een belangrijke rol: daar waar mogelijk wordt gebruik gemaakt van generieke standaarden als zib’s en API’s, zodat niet voor elke gegevensuitwisseling het wiel opnieuw hoeft te worden uitgevonden. Er wordt gebruik gemaakt van wat er al is en dat maakt het weer eenvoudiger om ook andere gegevensuitwisselingen elektronisch te gaan doen.
Wat is er nodig om Wegiz te laten slagen
De gegevensuitwisselingen op de meerjarenagenda zijn aangereikt door de zorg en zijn geschikt om binnen enkele jaren te implementeren. Zorginstituut Nederland, Nictiz en NEN moeten ervoor zorgen dat het samenspel van kwaliteitsstandaarden, standaarden en normen leidt tot eenduidige eisen die leveranciers in staat stelt dat wat nodig is binnen een reële termijn in hun producten in te bouwen zodat zorgaanbieders die kunnen gaan gebruiken. Landelijke programma’s kunnen de implementatie ondersteunen. Het succes van de Wegiz is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen in de zorg. Alleen door samenwerking komen we tot de gewenste elektronische gegevensuitwisseling in de zorg.
Waar kan je de podcast luisteren?
Over de auteur Ruud Lucas
Ruud is projectleider Wegiz (Wet Elektronische Gegevensuitwisseling In de Zorg) bij Nictiz. Hij is een gedreven vernieuwer met meer dan 20 jaar (leidinggevende) ervaring in de zorg en het bedrijfsleven. Kernpunten in zijn werk en loopbaan zijn bedrijfsvoering, technologie en verandering. Als professioneel en betrokken programmamanager maar bovenal als regisseur werkt hij aan doelgerichte, praktische en vooral blijvende resultaten.
Over Olaf Wilders
Olaf Wilders was programmadirecteur bij het programma Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg tot en met december 2021. Hij werkt sinds 2012 voor de rijksoverheid en heeft voor zijn tijd bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport meerdere grote programma’s geleid voor de departementen BZK en J&V.
NicTALK – de podcast
NicTALK is de nieuwe podcastserie van Nictiz, gepresenteerd door Sabine Uitslag. Samen met een expert van Nictiz gaat zij elke aflevering in op de vraag: wat is er nodig voor goede digitale informatie-uitwisseling in de zorg?
