Niet ondersteund worden in het klinisch redeneren of methodisch werken, gegevens niet makkelijk kunnen terugvinden en geen eenduidige verslaglegging. Het zijn allemaal knelpunten die verpleegkundigen en verzorgenden in hun dagelijkse praktijk kunnen tegenkomen. De pilot beslissingsondersteuning, waarbij verpleegkundigen en verzorgenden aan de slag gaan met beslisbomen, werd in het leven geroepen om hier verandering in te brengen. Mét succes. Nictiz ontwikkelde samen met V&VN en IKNL de informatiestandaard waarop de beslisbomen zijn gebaseerd.
Inmiddels hebben zo’n vijftig verpleegkundigen en verzorgenden in het Radboudumc, Tergooi, het St. Antonius ziekenhuis en ZuidOostZorg een aantal maanden met beslisbomen voor de thema’s wondzorg en/of pijn gewerkt. Deze zijn gebaseerd op de door V&VN, Nictiz en IKNL ontwikkelde informatiestandaarden. De resultaten van de pilot zijn verzameld en verpleegkundigen en verzorgenden blijken positief. Zo helpen de beslisbomen bij het klinisch redeneren, leidt het werken met beslisbomen in sommige gevallen tot de inzet van andere interventies, worden verpleegkundigen en verzorgenden beter ondersteund bij het vaststellen van de verpleegkundige diagnose en is er sprake van eenduidige verslaglegging.
Sneller de juiste interventie
Judith van Kol, verpleegkundige op de Kinder IC in het Radboudumc in Nijmegen, werkt sinds de start van de pilot met de beslisboom voor het thema pijn. “Ik ben er heel erg blij mee! Toevallig heb ik de beslisboom onlangs nog gebruikt, bij een kind met twee thoraxdrains. Hij kreeg continu pijnmedicatie. Desondanks had hij enorme pijnaanvallen. Door de beslisboom werd ik gedwongen om heel goed naar de pijn te kijken: waar komt het door? De acute pijn trad vooral op wanneer hij van houding veranderde. Hier kon ik mijn pijnbehandeling op afstemmen. Je weet: hij heeft continu pijnmedicatie nodig. Nu wist ik: de continue medicatie kan iets naar beneden en voorafgaand aan elke houdingverandering plannen we toediening van extra pijnmedicatie in. Waarschijnlijk was ik daar anders ook wel opgekomen, maar dat ik gedwongen wordt om de pijn goed te beschrijven helpt mij om sneller tot de juiste interventie te komen.”
Inbouwen in elektronisch zorgdossier
In het Radboudumc is de beslisboom voor pijn (gedeeltelijk) ingebouwd in het elektronisch zorgdossier. Dit is volgens Judith en veel andere deelnemers van de pilot wel een voorwaarde om de beslisboom te gebruiken. “Twee bestanden naast elkaar zou een veel te hoge drempel zijn. Ik kan me voorstellen dat verpleegkundigen en verzorgenden de beslisboom dan niet gebruiken. Dat kost te veel tijd. Doordat de beslisboom bij ons is ingebouwd in het elektronisch dossier en daardoor in de workflow zit, loop je er snel doorheen als je het een paar keer gebruikt hebt. De pijnanamnese wordt ook maar één keer per pijnlocatie afgenomen.”
Vervolgonderzoek
De pilot beslissingsondersteuning is een project van V&VN in samenwerking met het programma Registratie aan de Bron, IKNL, Nictiz en de deelnemende zorginstellingen. Deze pilot geeft een eerste aanzet om na te gaan hoe het werken met beslissingsondersteuning met betrekking tot de thema’s pijn en wondzorg wordt ervaren door verpleegkundigen en verzorgenden. Daarnaast wil de pilot ook bereiken dat de patiënt- of cliëntgegevens uitwisselbaar zijn en dat er volledig en eenduidig wordt geregistreerd. Vervolgonderzoek is nodig om te toetsen of gegevens bruikbaar en toepasbaar zijn in de praktijk, en de verslaglegging vergemakkelijkt.
Meer informatie
- Bekijk de themapagina vastleggen en overdragen
- Lees het vorige bericht over de pilot beslissingsondersteuning
- Je kunt de beslisbomen raadplegen op oncoguide.nl.
- Wil je meer weten over de pilot beslissingsondersteuning? Neem contact op met Renate Kieft, V&VN-adviseur innovatie en programmaleider Nationale Kernset.
- Wil je meer weten over informatiestandaarden als basis voor beslisbomen? Neem contact op met een Nictiz informatieanalist.
Informatiestandaarden en beslisbomen
De gegevens die zijn vastgesteld in een informatiestandaard worden via een beslisboom op een overzichtelijke wijze gestroomlijnd. Dat wil zeggen: het patiëntprobleem en de daarmee samenhangende beslissingen die je als verpleegkundige of verzorgende moet nemen, worden in chronologische volgorde (die overeenkomt met de fasen van het klinisch redeneerproces) gerangschikt. Beslisbomen kunnen dus niet gemaakt worden zonder een informatiestandaard.
Een beslisboom bestaat uit verschillende stappen waar je als zorgverlener ‘doorheen loopt’. De beslisboom dwingt je om goed naar het patiëntprobleem te kijken en helpt je om op basis van observaties en metingen tot de juiste interventie(s) volgens de richtlijn te komen. Een grote meerwaarde van de informatiestandaarden en beslisbomen is dat ze gebaseerd zijn op de laatste zorginhoudelijke richtlijnen. Zo leiden ze tot de juiste interventies, die soms anders zijn dan wat je zonder de beslisboom dacht. Door met een beslisboom te werken, kan ongewenste variatie in het handelen van verpleegkundigen en verzorgenden worden voorkomen.