Twee op de drie ziekenhuizen heeft een patiëntportaal dat online inzage biedt in medische gegevens. Vorig jaar was dit nog één op de drie. Patiënten kunnen nu bij 49 ziekenhuizen inloggen om bij hun gegevens te komen. Opvallend is de stijging in het aantal ziekenhuizen dat e-consult aanbiedt: van 17 naar 29.
Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft als outcome doel geformuleerd dat per 2020 iedereen zijn medische gegevens digitaal en gestructureerd kan inzien en eigen gegevens kan toevoegen aan zijn persoonlijke gezondheidsomgeving.
Patiëntportalen bieden zorggebruikers de mogelijkheid tot inzage in hun gezondheidsgegevens die het ziekenhuis over hen beschikbaar stelt. Deze gegevens kunnen persoonlijke gegevens, onderzoeksresultaten, medicatieoverzicht en behandelinformatie zijn. Vaak biedt een patiëntportaal ook andere functionaliteiten, zoals een e-consult, het invullen van vragenlijsten en het maken van online afspraken. Sinds augustus 2017 zijn er 21 patiëntportalen bijgekomen.
‘In de visie van Amphia ‘Samen Gezonder; Uw gezondheid, Ons specialisme’ heeft de patiënt regie over zijn gezondheid. Een patiëntportaal is hiervoor een basisvoorwaarde.’ Joost van der Ham, projectleider patiëntportaal
Toename e-consult
Bij 29 ziekenhuizen is het mogelijk om in het patiëntportaal een vraag te stellen aan de arts (e-consult). Bij 2 ziekenhuizen kunnen zorggebruikers foto’s toevoegen en bij 1 ziekenhuis is videoconsult mogelijk. We weten niet of patiënten daadwerkelijk het e-consult gebruiken. Uit de eHealth-monitor 2017 blijkt dat onwetendheid over de mogelijkheden bij patiënten een belangrijke rol speelt. Onlangs heeft de Federatie Medisch Specialisten (FMS) een handreiking uitgebracht om het gebruik van e-health toepassingen, zoals een e-consult te stimuleren. Hierbij gaat het om drie vormen van e-consult: bel-consulten, schriftelijke consultaties en screen-to-screen consulten. Sinds 1 januari 2018 worden e-consulten vergoed. De verwachting is dat het aantal patiëntportalen met e-consult en videobellen zal toenemen.
‘Na goede uitleg een fijne manier om contact te hebben of vragen te stellen voor patiënten.’ Erna van der Star-Lanting, consulent afdeling Longgeneeskunde Meander MC
Realtime inzage of met vertraging?
Vrijwel alle patiëntportalen bieden inzicht in onderzoeksresultaten. Zorggebruikers kunnen bij 47 ziekenhuizen hun laboratoriumresultaten inzien. Bij 33 ziekenhuizen kunnen zij verslagen van beeldvormend onderzoek en radiologie inzien. Bij 4 ziekenhuizen zijn ook de beelden zoals röntgenfoto’s en MRI-scans in te zien. Eenentwintig procent (10 van de 47 ziekenhuizen) stelt de laboratoriumuitslagen binnen een dag beschikbaar in het portaal (realtime). Bij 32 ziekenhuizen staan de resultaten binnen een week in het portaal. Bij de ziekenhuizen met realtime inzage krijgen zorggebruikers vaak de waarschuwing dat de arts de laboratoriumresultaten nog niet heeft bekeken.
Ziekenhuizen staan vaak voor de keuze of ze onderzoeksresultaten realtime of met vertraging in het patiëntportaal tonen. Beide opties hebben voor- en nadelen en moeten daarom weloverwogen genomen worden. De argumentenwijzer in het handboek ‘Online inzage, hoe regelen we dat?!‘ helpt ziekenhuizen bij het maken van deze keuze en het succesvol implementeren.
VIPP werpt vruchten af
Het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP) moet ervoor zorgen dat ziekenhuizen vóór 2020 op een gestandaardiseerde en veilige manier informatie digitaal kunnen uitwisselen met de patiënt. Mede door deze stimulans is het aantal patiëntportalen in twee jaar gestegen van 22 naar 49. Deze toename bevestigt dat de regeling haar vruchten afwerpt. Goed geïnformeerde patiënten kunnen zich beter voorbereiden op het gesprek met hun arts waardoor de zorg patiëntgerichter wordt.