NicTALK podcast | aflevering S2.A4
De zorg heeft regie nodig om afspraken te maken en samen te werken. Wie moet deze regie pakken? En welke kant moeten we samen op? In deze aflevering van onze podcast NicTALK gaat Sabine Uitslag in gesprek met Tim Postema, manager strategie en advies bij Nictiz en Niek Klazinga, adviseur aan OESO.
Beluister de aflevering
De aflevering is ook te beluisteren in Spotify, Apple iTunes, Pocket Casts en Google Podcasts.
Blog – door Tim Postema
Zonder regie rent iedereen een andere kant op
De zorg heeft regie nodig om afspraken te maken en samen te werken
“Regisseren is leidinggeven. Regisseren is teamwork. Samenwerking coördineren op iets waar je met een grote groep mensen aan werkt. Hoe haal je samen een doel? ” Dat staat op de website van de bekende Nederlandse filmmaker Martin Koolhoven. Het regisseren van een film of toneelstuk heeft vaak veel parallellen met het voeren van regie in een andere branche. Zoals de informatievoorziening in de zorg.
Met regie voorkom je dat iedereen een andere kant uitrent. Je zorgt er juist voor dat alle ‘spelers’ dezelfde kant op gaan, met eenzelfde doel voor ogen. Maar ieder met een eigen rol en specifiek belang naast het algemene belang. Je brengt partijen samen om afspraken te maken en samen te werken. Regie is ook het vermogen te sturen, de leiding te hebben en belangrijke beslissingen te nemen. Een regisseur dirigeert cast en crew om elk van hun vele gespecialiseerde functies uit te voeren. Dit om zo een symfonie van beeld en geluid te realiseren door verschillende instrumenten samen te brengen ten bate van het grotere geheel. Binnen het gezondheidsinformatiestelsel is dat net zo: regie moet een optimale mix zijn van alle instrumenten die voor handen zijn: geld, veel overleggen, kaders stellen en wettelijke verplichtingen. En voortdurend partijen aanspreken op hun medeverantwoordelijkheid voor het gemeenschappelijke resultaat. Het vraagt een goed begrip van de problematiek en het speelveld.
Binnen het gezondheidsinformatiestelsel houdt regie ook in: het (laten) ontwikkelen, toepassen en implementeren van informatiestandaarden en de transitie van bestaande standaarden om databeschikbaarheid te realiseren. Daarvoor is wetgeving in aantocht die het gebruik van deze standaarden verplicht. Maar er is veel meer nodig: voor een goed functionerend gezondheidsinformatiestelsel is van belang dat leveranciers en zorgaanbieders de informatiestandaarden daadwerkelijk implementeren en gebruiken. Regie borgt ook het vertrouwen in het gebruik van data. Dit houdt in dat de zorggebruikers en -professionals voor de verschillende gebruiksdoelen met elkaar bindende en samenhangende afspraken maken. Goede afspraken leiden tot beschikbaarheid van data bij gebruikers van deze data, die ook bekend zijn met de afspraken en spelregels waardoor vertrouwen geborgd is.
Leonique Niessen, directeur van Nictiz, stelde eerder dat in de zorg de samenwerking nog onvoldoende op gang komt vanwege het finite model. In haar blog van aflevering S2A1 van NicTALK, wijst zij er bijvoorbeeld op dat men nu te veel naar elkaar kijkt en wijst. Zo vinden sommigen dat ‘VWS geen regie neemt’. Maar die regie heeft VWS wel degelijk genomen. Wellicht kan dat nog beter met andere instrumenten, een andere timing en op andere onderwerpen. In dat opzicht is het zeer interessant te verkennen hoe andere landen en sectoren dat doen zodat wij daar in de zorg van kunnen leren. Kijken we naar andere landen, dan zien we dat regie nemen daar vaak positief uitpakt.
In het door Nictiz gepubliceerde rapport Leren van andere landen komt duidelijk naar voren dat regie, in de vorm van een nationale strategie en de uitwerking daarvan, noodzakelijk is. Het zorgt voor een stip op de horizon en voor de gevraagde duidelijkheid en vertrouwen. Een centrale strategie leidt tot meer samenhang en geeft richting aan de verschillende stakeholders. Het is belangrijk dat zij weten wat het einddoel is, zodat elke stakeholder zijn verantwoordelijkheid kan nemen en zijn acties hierop kan afstemmen. De in het rapport beschreven landen (Duitsland, Finland, Oostenrijk en de Verenigde Staten) hebben ervoor gekozen op deelgebieden uitwisseling af te dwingen wat tot eenduidigere implementatie heeft geleid. De gemaakte keuzes en de volgordes verschillen per land: beelduitwisseling in de VS, labresultaten en ontslagbrieven in Oostenrijk en digitaal receptenverkeer in Duitsland. Het maken van keuzes en het stellen van prioriteiten lijkt te werken.
Maar werkt dat dan in Nederland precies hetzelfde? En hoe doe je dat specifiek, regie pakken? Welke rollen zijn er te verdelen? Waar kun je precies regie op opvoeren en welke ‘knoppen’ hebben we om aan te draaien? Op deze en andere vragen zullen Niek Klazinga (Amsterdam UMC/AMC) en ik antwoord geven in deze aflevering van de podcastserie NicTALK.
NicTALK is de podcastserie van Nictiz over digitale informatie-uitwisseling in de zorg. Gespreksleider Sabine Uitslag bespreekt in elke aflevering een vraagstuk met experts van Nictiz. In het tweede seizoen gaan we dieper in op de Nationale visie en strategie op het gezondheidsinformatiestelsel en waar we komende jaren samen naartoe werken.
