Het buitenland als belangrijke inspiratiebron voor digitale informatievoorziening in de zorg

Een mooie parallel met de zorg: we laten ons steeds meer inspireren door het buitenland, met name om te onderzoeken hoe bepaalde keuzes en oplossingen bruikbaar zijn voor Nederland. Met de aankondiging van de European Health Data Space door de Europese Commissie wordt internationaal samenwerken nog belangrijker. Zie ook deze blog ‘Met Europa klaar voor de zorg van de toekomst?‘ van collega Laura Weijenberg hierover. Waarom alles op eigen houtje proberen, als we ook kunnen leren van elkaar en inspiratie kunnen halen uit elkaars oplossingen? Dat is wat we met het traject Leren van andere landen willen bewerkstelligen.

Vanuit de landelijke focusprogramma’s zoals Medicatieoverdracht, eOverdracht en TWINN, verscheen in 2021 een notitie waarin gemeenschappelijke knelpunten in de uitvoering van verschillende landelijke programma’s werden benoemd. Naar aanleiding daarvan heeft Nictiz eind 2021 het rapport  Leren van andere landen gepubliceerd. In dit rapport onderzochten we het zorginformatiestelsel van Duitsland, Finland, Oostenrijk en de Verenigde Staten aan de hand van het interoperabiliteitsmodel. Belangrijk punt in dit rapport is onder andere dat een nationale strategie leidt tot meer samenhang en richting geeft in het veld. In 2022 publiceerde de OESO (OECD) een rapport waarin zij overeenkomstige conclusies trokken. Deze rapporten vormen het startpunt voor een verdere exploratie van hoe het zorginformatiestelsel van Nederland kan leren van andere landen. Oplossingen voor de benoemde knelpunten door de focusprogramma’s kunnen we zelf verzinnen, maar vanuit internationaal perspectief weten we dat wij als land niet de eerste zijn die tegen de knelpunten aan lopen. Door te kijken naar andere landen kunnen we inspiratie halen uit andere landen, een beetje zoals we dat met vakantiegerechten doen: experimenteren met de inspiratie die je meeneemt van vakantie.

Denemarken en Finland zijn interessante landen om van te leren op het gebied van een nationale strategie en het opzetten van een nationaal agentschap. Beide landen hebben jarenlange ervaring met het opstellen van een nationale strategie en werken al geruime tijd met een nationaal agentschap dat de regie voert. In beide landen heeft de overheid een grotere taak op het gebied van sturing en regie dan in Nederland. Daarnaast is het belangrijk te beseffen dat ieder land diepe wortels heeft die de context en inrichting van de zorg en ICT bepalen. Deze wortels zijn overal anders en maakt dat oplossingen niet een-op-een overgenomen kunnen worden in Nederland. In juli organiseerde Nictiz de eerste bijeenkomst met Finland en Denemarken om te leren van hun oplossingen en ervaringen. Denemarken vergeleek het zorginformatiestelsel met legoblokken, waarbij het Deense nationale platform de basis vormt waarop diverse (regionale) applicaties kunnen aansluiten. Hiermee wordt een geheel gevormd dat in elkaar past, waardoor men op regionaal en op nationaal niveau informatie kan uitwisselen. Hetzelfde geldt bij hen voor de strategie. Een regio in Denemarken kan een eigen digital health strategie ontwikkelen zolang deze aansluit op de landelijke visie. Ook Finland heeft ervaring opgedaan met het uitdragen en uitvoeren van een strategie. Duidelijkheid over de rollen in de uitvoering van de strategie heeft geleidt tot landelijke aanvaarding en uitvoer van de strategie. Medio september vond de tweede bijeenkomst plaats. Tijdens de IHE Connectathon haalden we inspiratie uit het nationale test- en certificeringsproces van o.a. Zwitserland en Canada. De resultaten worden op dit moment nog uitgewerkt.

Na twee bijeenkomsten concludeer ik dat we een hoop kunnen leren van andere landen. Het is vergelijkbaar met mijn voorbeeld aan het begin van deze blog. Thuis smaakt alles toch net iets anders dan op vakantie. Je moet een recept wat aanpassen om het aan je standaard van thuis te laten voldoen. Datzelfde geldt met de inspiratie die we op doen in de bijeenkomsten. Ieder land heeft een ander vertrekpunt en een andere inrichting van het zorgsysteem. We kunnen leren van elkaars aanpak en oplossingen, maar deze niet klakkeloos overnemen. Ondanks deze verschillen werkt iedereen hard aan het bereiken van (inter)nationale uitwisseling van gegevens en databeschikbaarheid. Dat levert veel interessante gesprekken en (duurzame) samenwerkingen op. Zin heb ik dan ook om meer te leren van andere landen in de volgende bijeenkomsten die we organiseren! Abonneer je vooral op de nieuwsbrief en houd onze sociale media in de gaten om op de hoogte te blijven.